Czekasz na letni upał czy zimowe mrozy ze strachem, bo powietrze, na które działają klimatyzatory czy grzejniki, staje się prawdziwym wyzwaniem dla Twoich oczu? Uczucie suchości w oku jest znane wielu z nas, jednak są też osoby, które z tym problemem borykają się nieustannie. Doświadczają tak zwanego zespołu suchego oka (ZSO). Jakie są jego objawy i przyczyny oraz jak można z nim walczyć?
Zespół suchego oka – co to?
Potrzebujemy łez, gdyż chronią one oczy i zachowują ich zdrowie, usuwając kurz i inne ciała obce, które z powietrza trafiają na powierzchnię oka, zadbają też o właściwe nawilżanie. (Tym razem nie będziemy mówili o emocjonalnej stronie łez :)) Gdy gruczoły łzowe przestają działać jak należy, lub zostaje zachwiana równowaga komponentów filmu łzowego, rozpoczyna się choroba łez i powierzchni oczu – zespół suchego oka.
Nie oznacza to jednak, że podczas ZSO oczy w ogóle nie produkują łez. Wręcz przeciwnie – w niektórych wypadkach łez jest jeszcze więcej, właśnie z powodu uczucia suchości oka czy swędzenia.
Jakie są objawy ZSO?
O pojawieniu się ZSO najczęściej informują nieprzyjemne doznania w oku. Są to:
- zaczerwienienie;
- ból podczas mrugania;
- pojawiające się wydzieliny;
- uczucie suchości;
- swędzenie;
- ciężkie powieki (szczególnie trudno otworzyć oczy z rana);
- zaburzenia widzenia;
- oślepienie w wyniku jasnego światła.
Jakie są przyczyny wystąpienia ZSO?
Czynniki, wpływające na wystąpienie ZSO, można podzielić na cztery podstawowe kategorie:
- wiek: im starsza jest osoba, tym większa szansa, że jakość produkcji łez się pogorszy;
- płeć: ZSO u kobiet występuje częściej po menopauzie, w okresie ciąży i karmienia dziecka;
- leki: niektóre leki, na przykład, tabletki antykoncepcyjne, antyhistaminy, leki na przeziębienie i choroby serca mogą zmniejszyć wydzielanie łez;
- środowisko: dym, wiatr, kurz, powietrze klimatyzowane lub ogrzewane również wysusza oczy.
Znane są również inne przyczyny, które mogą kryć się za wystąpieniem ZSO. Na przykład, oczy stają się bardziej suche z powodu niezbilansowanej diety, w której brakuje witamin A, B2 i B12. Przyczyną mogą też być zmiany genetyczne, w wyniku których nie rozwijają się gruczoły, produkujące łzy.
Kobiety mogą cierpieć na ZSO również z powodu nieodpowiednich kosmetyków do oczu (tusz do rzęs, eyeliner, cienie do powiek), dokładniej – z powodu niezbyt dokładnego zmywania makijażu przed snem. Do usuwania makijażu należy użyć nie tylko specjalne środki i waciki, ale również waciki do uszu.
Jak wygląda rozpoznanie i leczenie ZSO?
Jeżeli podejrzewasz, że cierpisz na ZSO, powinieneś udać się do lekarza. Podstawienie dokładnej diagnozy umożliwi zbadanie łez.
Po potwierdzeniu diagnozy, na początku leczenia wymaga stosowania nawilżających kropli do oczu (tzw. sztuczne łzy). Zwiększają one ilość łez, dostarczając odpowiednich komponentów do filmu łzowego, dlatego nieprzyjemne objawy powinny ustąpić.
Jeden z najnowszych sposobów leczenia ZSO – osmoprotekcja. Podczas tego zabiegu przywraca się równowagę osmotyczną w nabłonku rogówki po obu stronach błony komórkowej. Osmoprotektory pomagają utrzymać odpowiedni poziom wody w komórce – nie na samej powierzchni oka, ale znacznie głębiej, w rogówce.
Nieleczony zespół suchego oka może spowodować powstawanie zmętnienia rogówki w oczach i tym samym zagrażać naszemu widzeniu.